Alama za ufaulu kwa Kidato cha Nne nchini Tanzania ni mfumo maalumu unaotumiwa na Baraza la Mitihani la Tanzania (NECTA) katika kutathmini ufanisi wa wanafunzi kwenye mitihani ya taifa.
Mfumo huu umeundwa kwa kuzingatia viwango maalumu vya alama ambavyo husaidia kutoa picha wazi ya kiwango cha maarifa, ufahamu, na ujuzi wa mwanafunzi katika masomo anayoyafanya mtihani.
Kwa hiyo, matokeo haya ni muhimu kwa wanafunzi, wazazi, na wadau wa elimu katika kubaini maendeleo ya mwanafunzi na kupanga mikakati ya maendeleo ya ki-elimu.
Alama Za Ufaulu Kidato Cha Nne Tanzania (Madaraja ya Ufaulu Form Four)
Katika makala hii, tutachambua kwa kina mfumo wa alama za ufaulu kwa Kidato cha Nne, namna matokeo yanavyotunukiwa, na umuhimu wa alama hizo katika safari ya kielimu ya mwanafunzi.
Mfumo wa Viwango vya Ufaulu kwa Kidato cha Nne
Baraza la Mitihani hutumia mfumo wa Viwango Visivyobadilika (Fixed Grade Ranges), mfumo uliopitishwa mwaka 2012. Mfumo huu una viwango thabiti vinavyotumika kila mwaka bila kujali jinsi watahiniwa walivyofaulu. Viwango vya ufaulu vya Kidato cha Nne vinatathmini uwezo wa mwanafunzi kwa kila somo kwa kutumia gredi zifuatazo:
| Gredi | Mfiko wa Alama | Maelezo |
| A | 75-100 | Bora Sana (Excellent) |
| B+ | 60-74 | Vizuri Sana (Very Good) |
| B | 50-59 | Vizuri (Good) |
| C | 40-49 | Wastani (Average) |
| D | 30-39 | Inaridhisha (Satisfactory) |
| F | 0-19 | Feli (Fail) |
Mwanafunzi atahesabiwa kufaulu somo endapo atapata angalau alama ya D (30). Gredi A hadi C huchukuliwa kama “ufaulu wa heshima” (Credit Pass).
Mchanganuo wa Alama za Ufaulu Kidato Cha nne
NECTA hutumia uwiano wa asilimia 30:70 katika kukokotoa alama ya mwisho ya mwanafunzi. Uwiano huu unahusisha Alama Endelevu (CA) zinazochangia 30% na Alama za Mtihani wa Taifa (FE) zinazochangia 70%. Mfumo huu huhakikisha tathmini inazingatia juhudi za mwanafunzi kwa kipindi chote cha masomo.
Jedwali la Mchanganuo wa Alama Endelevu (CA)
| Aina ya Mtihani | Mchango wa Alama |
| Mtihani wa Kidato cha Pili | 15 |
| Matokeo ya Mtihani wa Muhula wa Tatu | 10 |
| Matokeo ya Muhula wa Nne | 5 |
Katika somo ambalo mwanafunzi hakufanya kazi mradi, matokeo ya mitihani ya majaribio (Mock Exams) huongeza mchango wake.
Muundo wa Madaraja ya Ufaulu Kidato cha Nne
NECTA hupanga matokeo ya wanafunzi katika madaraja ya Division kwa kutumia idadi ya pointi walizopata kutoka masomo saba waliyoandika vizuri zaidi. Madaraja haya ni kama yafuatayo:
| Daraja | Jumla ya Pointi | Maelezo |
| Division I | 7-17 | Ufaulu wa juu sana |
| Division II | 18-24 | Ufaulu mzuri |
| Division III | 25-31 | Ufaulu wa wastani |
| Division IV | 32-33 | Ufaulu wa kuridhisha |
| Division 0 | 34-35 | Hakufaulu |
Umuhimu wa Matokeo ya Kidato cha Nne
Matokeo ya Kidato cha Nne yana athari kubwa kwa safari ya elimu ya mwanafunzi. Daraja alilopata linaweza kuamua:
- Kuendelea na masomo ya juu: Nafasi katika shule za sekondari ya juu au vyuo vya kati.
- Kuingia vyuo vikuu: Madaraja ya juu yanatoa nafasi nzuri zaidi za masomo ya kitaaluma.
- Fursa za kazi za mwanzo: Hasa kwa wanafunzi wanaoamua kuacha masomo baada ya Kidato cha Nne.
Kwa hivyo, mfumo wa alama za ufaulu si tu kipimo cha maarifa bali pia mwongozo kwa wanafunzi na wadau wa elimu kuhusu hatua za maendeleo ya baadaye.